มีผู้เสียชีวิตแล้วอย่างน้อย 17 คน และสูญหายอีก 33 คน หลังเรือบรรทุกผู้ลี้ภัยชาวโรฮิงญาจากเมียนมาร์ไปยังมาเลเซียล่มเมื่อวันจันทร์

ศพของผู้หญิง 10 คนและผู้ชาย 7 คนถูกกู้ขึ้นมาหลังจากถูกคลื่นซัดขึ้นมาบนชายฝั่งของเมียนมาร์ บยา ลัตต์ โฆษกกลุ่มช่วยเหลือมูลนิธิฉ่วย ยวง มัตตา กล่าว แปดคนที่ได้รับการช่วยเหลือถูกควบคุมตัวไว้ที่สถานีตำรวจท้องที่ Latt กล่าว

เรือไม้ลำดังกล่าวบรรทุกผู้โดยสารและลูกเรือ 58 คน เมื่อเกิดพายุพัดถล่มนอกชายฝั่งตะวันตกของเมียนมา ใกล้กับเมืองสิตตะเว เมืองหลวงของรัฐยะไข่ เมื่อคืนวันอาทิตย์ มูลนิธิกู้ภัยและตำรวจกำลังดำเนินการร่วมกันเพื่อค้นหาผู้สูญหาย

ชาวโรฮิงญาเป็นชนกลุ่มน้อยชาวมุสลิมในเมียนมาร์ที่ส่วนใหญ่นับถือศาสนาพุทธ และตามกลุ่มสิทธิมนุษยชนและสหประชาชาติ จัดเป็นกลุ่มผู้ที่ถูกข่มเหงมากที่สุดในโลก ในปี 2560 การปราบปรามของทหารในรัฐยะไข่ได้บังคับให้ชาวโรฮิงญา 750,000 คนออกจากรัฐไปยังค่ายผู้ลี้ภัยในบังกลาเทศ เหลืออยู่ประมาณ 600,000 คน และถูกปฏิเสธสิทธิการเป็นพลเมืองและเสรีภาพในการเคลื่อนไหว

 

ผู้คนหลายพันคนต่อปีเดินทางเสี่ยงภัยจากค่ายผู้ลี้ภัยชาวโรฮิงญาในบังกลาเทศและเมียนมาร์เพื่อแสวงหาชีวิตที่ดีขึ้นในประเทศที่มีชาวมุสลิมส่วนใหญ่อย่างมาเลเซียและอินโดนีเซีย จากข้อมูลในเดือนมกราคมของ UNHCR ปีที่แล้วมีชาวโรฮิงญามากกว่า 3,500 คนข้ามทะเลอันดามันและอ่าวเบงกอล ซึ่งมากกว่าในปี 2564 ถึง 700 คน

ตัวเลขของฮิวแมนไรท์วอทช์แสดงให้เห็นว่าเกือบ 350 คนที่ข้ามสะพานเสียชีวิตหรือสูญหายในทะเลเมื่อปีที่แล้ว และองค์กรพัฒนาเอกชนกำลังเรียกร้องให้มีการตอบสนองระดับภูมิภาคเพื่อหยุดการจมน้ำ ในเหตุการณ์หนึ่งในเดือนธันวาคม ผู้ลี้ภัยชาวโรฮิงญา 180 คนเสียชีวิตหลังจากเรือของพวกเขาล่มในทะเลอันดามัน

แอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนลได้เปรียบเทียบสภาพความเป็นอยู่ของชาวโรฮิงญาที่ยังคงอยู่ในรัฐยะไข่กับการแบ่งแยกสีผิว หรือการแบ่งแยกเชื้อชาติโดยสถาบัน เมื่อรัฐถูกพายุไซโคลนพัดถล่มในเดือนพฤษภาคม รัฐบาลทหารในเมียนมาร์ได้ขัดขวางความพยายามของนานาชาติในการส่งมอบความช่วยเหลือแก่ผู้ประสบภัยชาวโรฮิงญา

โรฮิงญาไร้สัญชาติอาจกลายเป็น ‘ชาวปาเลสไตน์ใหม่’ ในไม่ช้า เจ้าหน้าที่ระดับสูงของสหประชาชาติเตือน

ผู้รายงานพิเศษ Olivier De Shutter เรียกร้องให้ดำเนินการกับวิกฤตที่ถูกละเลยหลังจากพบสภาพที่ ‘แย่มาก’ ในการเยี่ยมค่าย Cox’s Bazar ในบังคลาเทศ

ผู้ลี้ภัยชาวโรฮิงญาในบังกลาเทศกำลังเสี่ยงที่จะกลายเป็น “ชาวปาเลสไตน์ใหม่” ตามคำกล่าวของหัวหน้าสหประชาชาติ ซึ่งกล่าวว่าพวกเขาติดอยู่ในวิกฤตที่ยืดเยื้อและถูกทอดทิ้งมากขึ้นเรื่อยๆ

Olivier De Schutter ผู้รายงานพิเศษของ UN ด้านความยากจนขั้นรุนแรงและสิทธิมนุษยชน กล่าวว่า คนเกือบ 1 ล้านคนที่อาศัยอยู่ในค่ายแออัดใน Cox’s Bazar ควรได้รับสิทธิ์ในการทำงานในประเทศเจ้าภาพอย่างบังกลาเทศ และนั่นบีบให้พวกเขาต้องพึ่งพานานาชาติที่ลดน้อยถอยลง การสนับสนุนไม่ยั่งยืน

เดอ ชุตเตอร์ ซึ่งพูดกับเดอะการ์เดียนหลังจากไปเยือนค็อกซ์บาซาร์เมื่อเร็วๆ นี้ กล่าวว่าสภาพความเป็นอยู่ “เลวร้ายอย่างยิ่ง” และเขาแทบไม่ได้พูดคุยกับผู้คนใน “สภาพสิ้นหวังเช่นนี้”

ผู้ลี้ภัยซึ่งส่วนใหญ่หลบหนีการปราบปรามอย่างโหดร้ายของทหารเมียนมาร์ในปี 2560 ถูกกีดกันจากชุมชนท้องถิ่นและอาศัยอยู่ในที่พักพิงที่ทรุดโทรมและคับแคบ ความรุนแรงต่อชาวโรฮิงญากระตุ้นความไม่พอใจระหว่างประเทศเมื่อกว่า 5 ปีก่อน และนำไปสู่คดีฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ที่ศาลสูงสุดของสหประชาชาติ แต่ขณะนี้ผู้บริจาคจากนานาชาติต่างหันเหความสนใจจากวิกฤตที่อื่นมากขึ้น เดอ ชัตเตอร์ กล่าว

โครงการอาหารโลกได้ประกาศเมื่อเร็วๆ นี้ว่าได้บังคับให้ลดค่าอาหารของผู้ลี้ภัยชาวโรฮิงญาเหลือเพียง 8 ดอลลาร์ (6.50 ปอนด์) ต่อเดือนต่อคน เนื่องจากขาดเงินทุน

“หากคุณรวมสิ่งนี้เข้ากับอัตราเงินเฟ้อของราคาอาหารที่สูงในช่วงหลายเดือนที่ผ่านมา หมายความว่าเมื่อเปรียบเทียบกับช่วงต้นปี ปริมาณแคลอรี่ที่ได้รับและคุณภาพทางโภชนาการของผู้ลี้ภัยจะลดลงอย่างมาก อัตราการขาดสารอาหารและภาวะทุพโภชนาการของเด็กจะเพิ่มขึ้นอย่างมากและภาวะแคระแกร็นจะดำเนินต่อไป” เดอ ชุตเตอร์กล่าว

“แต่ที่เลวร้ายที่สุดคือความจริงที่ว่าคนเหล่านี้พึ่งพาความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมโดยสิ้นเชิง… พวกเขาถูกห้ามไม่ให้ทำงาน พวกเขาติดอยู่อย่างสมบูรณ์” เขากล่าว

“ผู้คนใช้ชีวิตไปวันๆ อย่างเกียจคร้าน ผลที่ตามมาคือความรุนแรงทางเพศกำลังเพิ่มสูงขึ้น การรักษาความปลอดภัยในค่ายมีปัญหามาก แก๊งติดอาวุธควบคุมการลักลอบค้ายาเสพติดข้ามพรมแดนพม่า นำไปสู่การปะทะกันของแก๊งในตอนเย็น” เขากล่าว

“มันน่าเป็นห่วงอย่างยิ่ง และไม่ควรประเมินสภาพความสิ้นหวังของครอบครัวต่ำเกินไป”

ผู้คนยังเผชิญกับภัยคุกคามอย่างต่อเนื่องจากสภาพอากาศที่รุนแรง อันตรายที่เลวร้ายยิ่งกว่าเดิมจากกฎที่ห้ามไม่ให้พวกเขาสร้างโครงสร้างคอนกรีต ปล่อยให้พวกเขาอยู่ในเพิงพักไม้ไผ่และผ้าใบกันน้ำ “ค่ายเหล่านี้อยู่ในสถานการณ์ที่เปราะบางมาก” เดอ ชุตเตอร์กล่าว

De Schutter กล่าวว่าความกลัวของรัฐบาลบังกลาเทศที่ว่าการอนุญาตให้คนทำงานจะกระตุ้นให้ชาวโรฮิงญาอยู่ในประเทศนานขึ้น สร้างภาระให้กับบริการสาธารณะและลดโอกาสในการทำงานของผู้อื่น “หากพวกเขาสามารถทำงานได้ พวกเขาสามารถจ่ายภาษีได้ พวกเขาสามารถเริ่มต้นธุรกิจขนาดเล็กที่สามารถสร้างโอกาสในการจ้างงานให้กับผู้อื่นได้” เขากล่าว พร้อมเสริมว่าผู้คนมีสิทธิในการดำรงชีวิต

รัฐบาลบังกลาเทศวิพากษ์วิจารณ์ประชาคมระหว่างประเทศที่ล้มเหลวในการกดดันรัฐบาลทหารพม่าให้ปล่อยชาวโรฮิงญากลับสู่ภูมิลำเนาอย่างปลอดภัย และชี้ให้เห็นถึงการขาดเงินทุนระหว่างประเทศในการสนับสนุนผู้ลี้ภัยที่พวกเขาอาศัยอยู่

เมื่อต้นเดือนที่ผ่านมา คณะผู้แทนชาวโรฮิงญาเดินทางเยือนเมียนมาร์ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของความพยายามที่หยุดชะงักมายาวนานในการส่งคนกลับประเทศ ความหวังที่จะกลับมาได้ลดน้อยลงไปอีกหลังจากการรัฐประหารของกองทัพเมียนมาร์ในปี 2564

“เมียนมาร์ควรรับผิดชอบต่อการสร้างเงื่อนไขที่จะอนุญาตให้ส่งกลับอย่างปลอดภัยภายใต้เงื่อนไขที่เหมาะสม ในขณะนี้ ไม่มีใครเชื่อว่าเป็นไปตามเงื่อนไขเหล่านี้” เดอ ชุตเตอร์กล่าว

วิกฤตนี้ต่ำกว่าเรดาร์ เขากล่าว พร้อมเสริมว่านานาชาติจำเป็นต้องให้ความสนใจมากกว่านี้ “มิฉะนั้น คนเหล่านี้ ในอีก 10 ปีข้างหน้า พวกเขาจะเป็นชาวปาเลสไตน์ใหม่”

ในถ้อยแถลงเมื่อวันอาทิตย์ องค์การสหประชาชาติกล่าวว่าเป็นกังวลว่าเรือที่บรรทุกผู้ลี้ภัยซึ่งออกจากค่ายพักแรมในเมืองค็อกซ์บาซาร์ของบังกลาเทศเมื่อวันที่ 2 ธันวาคมที่มุ่งหน้าไปยังมาเลเซียได้จมลงโดยไม่มีผู้รอดชีวิต ซึ่งจะทำให้เรือลำหนึ่งจมลง ของภัยพิบัติที่เลวร้ายที่สุดสำหรับการข้ามทะเลของชาวโรฮิงญาในปีนี้

เรืออีกลำหนึ่งซึ่งบรรทุกผู้ลี้ภัยชาวโรฮิงญาเกือบ 200 คน ซึ่งลอยลำอยู่นานกว่าหนึ่งเดือนขณะที่พวกเขาพยายามจะไปถึงมาเลเซีย ถูกคลื่นซัดมาเกยตื้นที่เกาะอาเจะห์ของอินโดนีเซียเมื่อบ่ายวันจันทร์

จากคำบอกเล่าของญาติของผู้ที่อยู่บนเรือ มีผู้เสียชีวิตอย่างน้อย 20 คนระหว่างการข้ามเรือ โมฮัมเหม็ด เรซูวาน ข่าน น้องชายของผู้หญิงคนหนึ่งบนเรือลำนี้ กล่าวว่า เขาคุยกับพี่สาวแล้วและยืนยันว่าหลานสาววัย 5 ขวบของเขาก็ยังมีชีวิตอยู่เช่นกัน

ข่านกล่าวว่า น้องสาวของเขาได้เล่าถึงสภาพบาดแผลบนเรือ ซึ่งขาดอาหารและน้ำมานานหลายสัปดาห์ “เธอบอกฉันว่าพวกเขา 19 คนกระโดดลงทะเลหลังจากเห็นเรืออีกลำแล่นผ่าน เพราะคิดว่าเรือลำนั้นจะช่วยพวกเขาได้” ข่านกล่าว “แต่เรือลำนั้นไม่สามารถช่วยพวกเขาได้ พวกเขาถูกกระแสน้ำพัดพาไป พวกเขาไม่มีอาหารและน้ำดื่ม และเด็กคนหนึ่งเสียชีวิตหลังจากดื่มน้ำทะเลเป็นเวลาสองวัน”

กลุ่มผู้ลี้ภัยชายชาวโรฮิงญา 58 คนถูกชาวบ้านในอาเจะห์ลากขึ้นฝั่งเมื่อวันอาทิตย์ เรือลำดังกล่าวแล่นไปยังมาเลเซียแต่ประสบปัญหา และผู้ลี้ภัยที่ได้รับการช่วยเหลือ “ป่วยหนัก” และ “อ่อนแอมากจากความอดอยากและขาดน้ำ” ตามคำบอกเล่าของหัวหน้าตำรวจท้องที่ Rolly Yuiza Away

ญาติของผู้ที่อยู่บนเรือที่ยังสูญหายกล่าวว่าพวกเขาขาดการติดต่อกับเรือลำดังกล่าวเมื่อวันที่ 8 ธันวาคม และไม่มีความหวังเหลืออยู่เลยว่าจะมีคนใดที่ยังมีชีวิตอยู่ Mohammad Noman ซึ่งอาศัยอยู่ในค่ายผู้ลี้ภัยชาวโรฮิงญาในเมือง Cox’s Bazar เล่าว่า Ayesha Khatoon น้องสาวของเขาขึ้นเรือพร้อมกับลูกสาวสองคนอายุ 5 และ 3 ขวบ ด้วยความฝันที่จะกลับไปหาสามีที่มาเลเซียอีกครั้ง

“ตั้งแต่เรือออกจากบังกลาเทศในวันที่ 2 ธันวาคม ทุกวันเราจะโทรหาเรือสองหรือสามครั้งทางโทรศัพท์ดาวเทียมของคนประจำเรือเพื่อดูว่าพี่สาวและลูกสาวสองคนของเธอสบายดีไหม” เขากล่าว “ตั้งแต่วันที่ 8 ธันวาคม ฉันเข้าถึงโทรศัพท์เครื่องนั้นไม่สำเร็จ”

เขากล่าวเสริมว่า: “ผมรู้จักคนอื่นๆ ในค็อกซ์บาซาร์ซึ่งโทรหาเรือทุกวันและติดต่อกับญาติของพวกเขาที่นั่น ไม่มีใครติดต่อโทรศัพท์ได้สำเร็จหลังจากวันที่ 8 ธันวาคม”

เคฟายาตุลเลาะห์ กัปตันเรืออีกลำที่บรรทุกผู้ลี้ภัยชาวโรฮิงญาซึ่งได้รับการช่วยเหลือโดยหน่วยยามฝั่งศรีลังกาเมื่อต้นเดือนนี้หลังจากประสบปัญหา กล่าวว่า เขาเห็นเรือที่บรรทุกผู้ลี้ภัย 180 คนติดอยู่ในคลื่นสูงในช่วงคืนที่มีพายุในบางช่วง สัปดาห์ที่สองของเดือนธันวาคม

เคฟายาตุลเลาะห์กล่าวว่า “ขณะนั้นเป็นเวลาประมาณตี 2 ลมก็พัดแรงและคลื่นขนาดใหญ่ก็ซัดขึ้นมาในทะเล เรือของ [กัปตัน] ของจามาลเริ่มแกว่งไปมาอย่างรุนแรง เราสามารถวัดได้จากไฟฉายที่พวกเขากำลังชี้มาที่เรา หลังจากนั้นไม่นานเราก็มองไม่เห็นไฟฉายอีกต่อไป เราเชื่อว่าเรือจมในตอนนั้น”

โนแมนบรรยายความหายนะในครอบครัวของเขาเมื่อตระหนักว่าเรือที่บรรทุกน้องสาวและหลานสาวของเขาอาจจมลง “แม่ไม่กินข้าวมาสองวันแล้ว เธอร้องไห้อย่างต่อเนื่องและเป็นลมครั้งแล้วครั้งเล่า” เขากล่าว

หากการจมของเรือได้รับการยืนยัน จะทำให้จำนวนผู้ลี้ภัยชาวโรฮิงญาที่เสียชีวิตขณะข้ามทะเลไปยังมาเลเซียในปี 2565 เกือบ 400 คน ซึ่งเป็นหนึ่งในจำนวนผู้เสียชีวิตที่เลวร้ายที่สุดในรอบไม่กี่ปีที่ผ่านมา แสดงให้เห็นถึงความสิ้นหวังของผู้ลี้ภัยชาวโรฮิงญาจำนวนมากที่จะ หนีไปใช้ชีวิตใหม่นอกค่ายในบังคลาเทศ

ขณะนี้ชาวมุสลิมโรฮิงญามากกว่าหนึ่งล้านคนอาศัยอยู่ในค่ายค็อกซ์บาซาร์ ที่ซึ่งพวกเขาหลบหนีหลังความรุนแรงและการประหัตประหารในเมียนมาร์ที่มีประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวพุทธ แต่พวกเขาต้องอยู่ในสภาพเหมือนอยู่ในคุกมากขึ้นเรื่อยๆ โดยแทบไม่มีโอกาสได้รับการศึกษาหรือการดำรงชีวิต มาเลเซียเป็นจุดหมายปลายทางยอดนิยมสำหรับชาวโรฮิงญา โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้หญิงที่มักเดินทางไปที่นั่นเพื่อแต่งงานแบบคลุมถุงชน และผู้ค้ามนุษย์มีธุรกิจที่ร่ำรวยโดยจัดให้มีการข้ามเรือเป็นประจำบนเรือที่ง่อนแง่น แม้จะมีความเสี่ยงสูงและอันตรายที่เกี่ยวข้อง และข้อเท็จจริงที่ว่าชาวโรฮิงญาจำนวนมากต้องเผชิญกับการกักขังบน การมาถึงของพวกเขาในมาเลเซีย

ในเดือนพฤศจิกายน เรือสองลำที่บรรทุกชาวโรฮิงญาทั้งหมด 229 คนระหว่างทางไปมาเลเซียได้ขึ้นฝั่งในจังหวัดอาเจะห์ อ้างจากสำนักงานผู้ลี้ภัยแห่งสหประชาชาติ

ทอม แอนดรูว์ ผู้รายงานพิเศษของสหประชาชาติเกี่ยวกับสถานการณ์สิทธิมนุษยชนในเมียนมาร์ เมื่อสัปดาห์ที่แล้ว เรียกร้องให้รัฐบาลในเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ดำเนินการเรียกร้องความทุกข์ยากจากเรือผู้ลี้ภัยชาวโรฮิงญา

“ในขณะที่หลาย ๆ คนในโลกกำลังเตรียมที่จะสนุกสนานกับเทศกาลวันหยุดและปีใหม่ เรือที่บรรทุกชาวโรฮิงญาทั้งชายและหญิงและเด็กเล็กกำลังออกเดินทางที่เต็มไปด้วยอันตรายในเรือที่ออกทะเลไม่ได้” แอนดรูว์กล่าว